Barcelona paviljoen

Algemene informatie

Architect:           Mies van der Rohe
Locatie:              Barcelona
Opdrachtgever:  Duitse regering
Jaar:                   1928- 1929 (origineel)
                           1983- 1986 (reconstructie)

Het Barcelona paviljoen of het Duitse paviljoen werd gebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1929 in Barcelona en diende voornamelijk als ontvangstruimte. Na de wereldtentoonstelling werd het afgebroken maar vanwege het architecturale en monumentale belang is het tussen 1983 en 1986 door een groep Spaanse architecten herbouwd, hierbij is gebruik gemaakt van de originele plattegronden en zwart-wit foto's. Barcelona Paviljoen wordt gezien als een hoogtepunt van de moderne architectuur.

Concept Contrast
Het Barcelona paviljoen kent zowel zeer open ruimtes maar toch ook wat gesloten ruimtes. Denk hierbij aan het beeld "Der Morgen" van George Kolbe die toch omsloten wordt door een aantal massieve muren. Dit zal Mies van der Rohe expres hebben gedaan zodat het beeld nog meer tot uiting komt. In tegenstelling tot deze ruimte zijn de overige ruimtes zeer open en nodigen je uit om door de plattegrond te bewegen.
Door veel glas toe te passen wordt een luchtige en open gevoel gecreëerd. Dit in contrast met de massieve marmeren muren die toch een krachtig en groots gevoel creëren. Twee extremen die in contrast met elkaar staan.

Concept ruimtelijkheid
Door stalen kolommen te gebruiken creëer je een vrije indeling van de ruimte, wat volgt in grote open raamvlakken in de gevels. Door het plaatsen van grote massieve horizontale vlakken op een niet symmetrisch manier worden grote ruimtes gecreëerd. Door de ruimtes geen randen te geven zorgt Mies ervoor dat ruimtes in elkaar over lijken te vloeien. Dit in combinatie met het vele glas aan de buitenkant draagt bij aan de integratie, dus dat het gebouw nog ruimtelijker lijkt te zijn.

Ook de vele reflecties dragen bij aan de ruimtelijkheid. De reflecties vind je onder andere terug in het marmer, de glazen wanden en het waterbassin bij zowel het beeld als aan de voorkant van het paviljoen.

Concept Avant garde

Het Barcelona paviljoen is in opdracht van de Duitse regering gebouwd in 1929. Dit betekent na de 1ste wereldoorlog. Dit moest het paviljoen worden dat het nieuwe Duitsland vertegenwoordigde: democratisch, progressief en welvarend. Het is misschien gek maar het Barcelona paviljoen wordt tegenwoordig gezien als een hoogtepunt in de moderne architectuur. Laat staan 85 jaar geleden. Het gebruik van een staalskelet was zeer vernieuwend in die tijd. Ook de opzet van de stalen kolommen was zeer indrukwekkend. Mies creëerde open ruimtes zorgde voor "free plan" en "floating rooms" en zorgde daarbij dat het dak leek te zweven boven de massieve wanden. Hij gebruikte materialen die nog nooit eerder op die manier waren toegepast: travertijn, groene marmer en onyx. Kortom het Barcelona paviljoen was vernieuwend, precies wat Mies wilde.

Farnsworth building

Algemene informatie over het Farnsworth:

Farnsworth House werd ontworpen en gebouwd tussen 1945 - 1951 als een weekend huis, gelegen in een landelijke omgeving. Het ligt 89 km ten zuidwesten van Chicago op een 240.000 m² landgoed grenzend aan de Fox River, in de stad Plano, Illinois.
Mies creëerde een 140 m² huis van glas en staal, dat is nu algemeen erkend als een architectonisch meesterwerk. 

Constructie

Door de stalen constructie konden alle liggers en kolommen heel smal gehouden worden. Dit gaf de mogelijkheid veel glas toe te passen. En het transparante open concept te versterken. De constructie komt in principe neer op C-liggers in het dak en de vloer en H vormige kolommen met wijde flenzen er langs. Dit is in essentie de constructie van het gebouw.'

Plattegrond

Gevelbeeld

Korte visueel filmpje hoe het Farnworth house constructief in elkaar zit.

Mies zijn werk refereerd niet alleen naar de natuur uit zijn eigen tijd, maar ook naar zijn ontvangst van de bovennatuurlijke gedachten van Romano Guardini.
Citaat van Mies: ''Onze taak is om het harde, maar ooit zo vruchtbare conflict met de echte wereld in al zijn autonome volheid en kracht bij te houden en eerbied te hebben voor de mening van dingen. Dit vormt de taak van de echt creatieve vorming: die man moet dingen niet forceren. maar dat in zichzelf openbaren. Hij moet gelijktijdig ontgrendelen van de onaantastbaarheid in hen.

Het gevoel van onaantastbaarheid heeft zeker Mies zijn schetsen van het glas stalen huis beinvloed.




Concepten:

Openheid    Farnsworth is eigenlijk een vrije overspannende ruimte boven de grond gehouden door de minst mogelijk ondersteuning. Je zult ook zien dat de hele ruimte ook eigenlijk open is. De houten blokken die er in staan raken het plafond niet eens. Dit is in de volgende afbeelding goed te zien. Hierdoor voelt het niet alsof de ruimte word afgesloten.

Transparantie
De kunstmatige geometrische vorm van het gebouw creëert een relatie met het vreemde landschap eromheen voor het illustreren van een "woning" in zijn eenvoudigste toestand. Zoals Mies vermeld op zijn prestatie: "Als je de natuur bekijkt door de glazen wanden van het Farnsworth House, krijg je een diepere betekenis van de natuur dan wanneer je het van buitenaf bekijkt. Zo wordt meer gezegd over natuur het is een deel van het grotere geheel.
Door de slanke constructie  was het mogelijk je zo naar de natuur te laten kijken.
Mies vond het ook prachtig dat je door de transparantie de seizoenen door het jaar heen helemaal mee kreeg.

 Hierboven en rechts van deze tekst twee afbeeldingen van hoe je van binnen uit het Farnsworth naar de natuur kijkt.







Hieronder een afbeelding waarin je het Farnsworth house Omringd door sneeuw ziet in het winter seizoen.

Ruimtelijkheid (vrije plattegrond)  . Het gebouw bestaat uit platformen. De platformen zijn niet het middelpunt het middelpunt is de leegte - de stalen kolommen werken als een scherm om de ruimte van het huis.

Het interieur lijkt een grote ruimte gevuld met vrijstaande elementen. De ruimte is onderverdeeld en stroomt rond twee houten blokken die Mies "kernen" noemt, 

Philip Johnson, heeft geholpen de leegte van die gebouw in te vullen.

Philip Johnson was een Amerikaanse architect en architectuurcriticus. Hij wordt mede gezien als een van de grondleggers van de Internationale Stijl. Tevens wordt hij gezien als grondlegger van postmodernistische-en deconstructieve architectuur. Daarnaast is hij bewonderaar,
collega en vriend van Mies van der Rohe.

Mies van der Rohe noemde deze ruimte ook wel ''pure space''

Het grootste element/blok waarin onderanderen een badkamer plaats vind.

Flexibiliteit Hij heeft het ​​concept van een vrije ruimte die flexibel is voor gebruik door mensen toegepast. Het interieur lijkt een enkele open ruimte, de ruimte stroomt rond twee houten blokken. Een van de blokken is een garderobe kast en de andere een keuken, toilet en openhaard blok (de "kern"). De grotere haard-keuken kern lijkt een apart huis binnen het grotere glazen huis. Het gebouw is in wezen een grote kamer vol met vrijstaande elementen die subtiele differentiaties binnen een open ruimte bieden, Waarschijnlijke maar niet voorgeschreven zones voor slapen, koken, aankleden, eten en zitten. Zeer prive ruimtes zoals toiletten, en mechanische kamers zijn ingesloten in de kern. Tekeningen die nog niet zo lang geleden zijn vrij gegeven lieten zien dat de architect plafond details had geleverd. Waarin gordijn rails waren ontworpen die drie privee zones in de open ruimtes mogelijk maakte. De gordijnen zijn echter nooit geinstalleerd.

Hier is een van de houten kernen te zien. 

 Materialen 

Staal

Glas

Travertine   (Dit materiaal koste 20% van de koste van het gebouw.)

Hout
Zijden gordijnen

Het gebouw staat op een Grid van stalen kolommen. In de volgende afbeelding is te zien hoe dit grid is geplaatst.

Avant Garde

Barcelona Paviljoen Vormen

Vormsoorten

- Vlakken

- Ruimtelijk

- Open

- Geometrisch

- Enkelvoudig maar toch samengesteld

Vlakken

Mies speelt in het Barcelona Paviljoen met verschillende vlakken. Deze vlakken zet hij op een bepaalde manier neer zodat er verschillende ruimte ontstaan. In principe is dit afgekeken van "De Stijl" kunstenaars. Zij probeerde ook met basisvlakken iets op een bijzondere manier te organiseren zodat er ruimtes ontstaan.

Ook nodigt het paviljoen je uit om door het gebouw te gaan bewegen. Vlakken zijn zo geplaatst dat je in verschillende ruimtes kunt kijken, het maakt de toeschouwer nieuwsgierig naar de rest van het gebouw. 

Ruimtelijk

In het Barcelona Paviljoen zijn veel grote open ruimtes die geen einde lijken te hebben. Door verschillende vrijstaande muren toe te passen, krijg je eigenlijk een grote doorlopende ruimte. Hierdoor ontstaan er meer ruimtes die verschillende functies hebben in één grote ruimte. 

Dit concept hoort bij het minimalisme, waar Mies een groot voorstander van was. Gebouwen beperken tot aan de benodigde materialen. Daarmee was "De Stijl" ook een grote inspiratie voor het paviljoen. Het motto "Less is more" van Mies sluit hier natuurlijk goed op aan

Enkelvoudig maar toch samengesteld

Hij speelt met de verschillende vlakken in zijn gebouw. Het zijn allemaal enkelvoudige vlakken, volumes en voorwerpen maar toch creëert hij hiermee één geheel. Ook lijkt het gebouw te zijn opgebouwd volgens de pinwheel architectuur. Dit wil zeggen dat het gebouw rondom iets opgebouwd is. Daarmee  is de grote vijver het middelpunt. Er is in alle ruimtes zicht op de vijver. Hoe normaal het pinwheel principe geheel rondom een middelpunt gaat, is dit in dit geval dus niet zo. 

Afbeeldingen

Olifantenpaadje: De routing van het Barcelona Paviljoen is vrij. Je hebt de mogelijkheid om van de normale route af te wijken. Je kunt vrij bewegen in het gebouw en hoeft je dus niet aan een bepaalde route te houden. Bij olifantenpaadjes is dit ook het geval. Je creëert een eigen routing.

Pinwheel: Het paviljoen is opgebouwd uit enkelvoudige wanden die samen één geheel vormen. Bij een pinwheel is dit enigszins ook het principe. Losse vlakken zijn samengesteld zodat wanneer je er in blaast de lucht rond circuleert en het geheel gaat draaien. Bij het Barcelona Paviljoen kan dit ook gebeuren. Alle ruimtes zijn verbonden met elkaar. 

Windows Maze: Vastwel iedereen zal dit spelletje wel eens gespeeld hebben. Het is de bedoeling dat je je een weg vindt door een doolhof opgebouwd uit allerlei wanden. Het maakt je nieuwsgierig om door het doolhof heen te bewegen op zoek naar een uitweg. Precies hetzelfde wat in het Barcelona Paviljoen gebeurd, enige verschil is dat je niet op zoek bent naar een uitweg. 

Farnsworth House Vormen

Een vormsoort is een groep vormen met dezelfde kenmerken of vormaspecten. Om vormen te kunnen onderscheiden, hebben verschillende soorten vormen een eigen naam gekregen. De belangrijkste zijn:

Ruimtelijke vormen, vlakke vormen, wiskundige vormen, basisvormen, organische vormen.

Vlakke vormen

Lijnen 

Gebruik van lineaire lijnen die de diepte versterken.

De huizen lijken hierdoor dieper ofwel langgerekter te zijn. 
Als je langs het gebouw staat lijkt door de twee horizontale lijnen (vloer en dak) of het gebouw nog langer is dan het daadwerkelijk is. Dit word nog meer versterkt doordat de vloer en het dak uitsteken buiten de kolommen.

Je hebt zowel de verticale lijnen als de horizontale lijnen bij Farnsworth House.

In het Farnsworth house zijn er herhaling van elementen. Je kan bij de herhaling zelfs denken aan vloer en dak. Maar het is vooral terug te vinden in de kolommen die rondom het gebouw zijn bevestigd.


Hier zie je als nummer 2 op de afbeelding wat voor een herhaling het is.
Lijn-interval-Lijn

Wat opvalt met het Farnsworth house is dat het lijkt alsof de vlakvormen tussen de lijnen staan. Dit zijn dus de twee vloeren, het dak en de stalen H-kolommen

Vormsoorten

- Zweven

- Hangen

\

- Verbinden

De relatie met de natuur. 

Men ervaard in het Farnsworths House een balans en sympatetische dialoog tussen de voorspelbare architectuur en de onvoorspelbare elementen van de natuur. De twee verschillende werelden moedigde elkaar aan voor zover dit mogelijk is in elkaars rijk te komen. Zonder dat ze ook maar van de twee een compromie moeten sluiten.

De ervaring van het Farnsworth House heeft Mies op nieuwe gedachtes gebracht over de relatie tussen architectuur en natuur. Van de theoretische positie van 1933 (Mies zijn eerste schetsen van een staal glazen huis)  toen hij verkondigde dat alleen met moderne materialen ( beton staal en glas platen) we duidelijke vrije ruimte kunnen uitspreken en het kunnen verbinden met het landschap. In 1950 kwam Mies tot het vestand dat je voor je in een glazen huis hebt gewoond, je niet weet hoe gekleurd de natuur is, huizen en mensen samen in een hogere eenheid.

Nature, Houses and human beings together in a higher unity. 

Het opmerkelijke van het huis is dat je een paar treden op loopt je dan op een soort rust plaats terecht komt. daarna nog een paar treden trotseerd en je dan begeeft op de veranda. Vanaf daar kan je direct het huis betreden. Deze eenvoud is de kracht van het ontwerp.

Barcelona Paviljoen concepten

Barcelona Paviljoen -Mies van der Rohe-

Om het modernisme een extra boost te geven werd het Barcelona Paviljoen ontworpen. Er werd geen tentoonstelling gehouden. Door toepassing van eenvoudige vormen wordt een gevoel van rust gecreëerd voor de vermoeide expositie bezoeker. Deze werden in het paviljoen getrokken tijdens hun weg naar de volgende bezienswaardigheid. In het paviljoen ontbrak een tentoonstelling, Mies vond dat de architectuur van het gebouw de tentoonstelling was. Doorgang naar de omliggende omgeving werd als het ware geblokkeerd, je moest dus wel door het gebouw.

Mies origineel gebruik van extravagante materialen zoals marmer en travertijn was niet zozeer vernieuwing van hun gebruik als in het ideaal van het modernisme. Zij gaven strengheid van hun geometrie, precisie van de delen en de helderheid van hun assemblage. Toegang tot het gebouw was via een paar trappen, dit doordat het gebouw gelegen was op een lichte helling. Door de stand van de muren kon men niet in een rechte lijn door het gebouw lopen. Bezoekers werden gedwongen zich voortdurend om te keren. De muren creëren ruimtes en gerichte beweging. De kale structuur stond in contrast met de geometrische zuiverheid van het gebouw.

Mies behandelde de hele plaats als continue ruimte, vervaging van binnen naar buiten. De constructie was hybride met enkele wanden die dragend werkte. De plattegrond was zeer eenvoudig, het hele gebouw rustte op een sokkel van travertijn. Zuidelijke U-vormige behuizing van travertijn vormde een service gebouw en een groot waterbassin. De vloerplaten van het gehele gebouw helde ook over het waterbassin om zo nog meer binnen met buiten met elkaar te verbinden. Een andere U-vormige behuizing vormde aan de andere kant ook een klein waterbassin, hier staat het standbeeld. De dakplaten waren relatief dun en werden ondersteund door de met chroom bedekte kruisvormige kolommen, dit zodat het leek dat het dak zweefde. De reflecterende kolommen lijken meer moeite te hebben met het dak omhoog te houden dan het gewicht ervan te dragen.

Ander uniek kenmerk zijn de exotische platen van hoogwaardige steen materialen zoals verschillende grote marmer en glasplaten in de kleuren groen, grijs, wit en dof wit die zowel een dragende functie hebben en werken als ruimtelijke verdelers.

Mies zag de noodzaak om na de WOI een architectonische stijl te vertegenwoordigen namelijk de moderne tijd. Zijn heldere en simpele gebouwen werden gemaakt met moderne materialen zoals industrieel staal en glasplaten om het interieur te definiëren. Hij streefde naar een minimale frame van constructieve orde afgezet tegen de vrijheid van vrij stromende open ruimtes. Hij noemde zijn gebouwen “huid en botten” architectuur. Mies is beroemd van de uitspraken: “Less is more” en “God is in the detail” die beide van toepassing zijn op de minimalistische structuur.

Toch lijkt het gebouw bij benadering vrij direct en simpel, maar elk aspect van zijn architectuur, van totaalconcept tot in het kleinste detail, steunt zijn poging om de moderne tijd te uiten.

Barcelona Paviljoen schetsen

Mies van der Rohe concepten (1/2)

Mogelijkheden voor de maquette
- De ligging van het gebouw.
- De afmetingen van de tegels in verhouding met het gebouw
- Looproute

Ik heb de volgende concepten onder elkaar gezet die volgens mij het best bij Mies van der Rohe passen:

Wat je in veel van Mies zijn projecten terug ziet is de slanke constructie die hij op meerder manier probeert weg te werken bijvoorbeeld door ze kruisvormig te maken (zo lijken de kolommen slanker), of ze te dematerialiseren. Het liefst zou Mies zijn constructie transparant maken. Dit allemaal om bepaalde ruimtelijkheid te geven, een open en vrije ruimte. Boven de slanke constructie plaats Mies een groot zwaar ogend dakvlak.

Het gebruik van vlakken, variatie in horizontaliteit, verticaliteit, transparantie, translucentie en massieve delen, is bepalend voor de ruimtelijkheid. Spel met vlakken.

Ruimtes creeeren door wanden te plaatsen:

Wat kan ik in de maquette verwerken:

Transparantie, translucentie en het dematerialiseren van de constructie creëren ruimtelijkheid, een open en vrije ruimte, het dakvlak oogt als zware massa.

- Ruimtelijkheid
- Constructie VS Ruimte en Glas
- Dematerialiseren
- Transparantie



In de maquette zijn de witte dakvlakken die Mies bij verschillende projecten toe paste goed te herkennen. Ik heb met deze maquette willen duidelijk maken hoe Mies zijn kolommen probeerde 'weg te werken'. Dit heb ik hier gedaan doormiddel van onder de verschillende grote dakvlakken verschillende kolommen te plaatsen. Een paar zijn doorzichtige kruiskolommen. De andere gewone kruiskolommen. Kruiskollomen zien er slanker uit dan bijvoorbeeld vierkante of ronde kolommen. Hiernaast heb ik zelf nog een manier bedacht om kolommen weg te werken. Dit kan namelijk doormiddel van dematerialiseren. In de 3de afbeelding is dan ook goed te zien hoe de zwarte kolommen wegvallen tegen de zwarte achtergrond.

Dit geld

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Mies van der Rohe concepten (2/2)

In de volgende maquette heb ik meerdere aspecten van Mies verwerkt. Bijvoorbeeld de manier zoals Mies dankzij vlakken ruimtes creeert. Daarnaast wilde ik in de maquette laten zien dat niet alle wanden in de ruimte hetzelfde materiaal zijn. Dit heb ik laten zien door er een andere arcering op te plaatsen. In deze maquette is weer het massieve grote dakvlak te vinden. Daarnaast heb ik doorzichtige kruiskolommen onder het dakvlak gezet.

(Afbeelding van de maquette moeten nog worden gemaakt)

Barcelona Paviljoen maquette (1/3)

Met deze maquette probeerde ik duidelijk te maken hoe Mies ruimtes creëert in het Barcelona Paviljoen. Hij plaats de wanden op een manier waaruit ruimtes ontstaan, Door de de ruimtes open te laten en in elkaar te laten vloeien creëert hij ruimtelijkheid. Ook nodigt het de mensen uit om daar het gebouw te laten bewegen, door niet de gehele ruimte te zien maakt het je nieuwsgierig.

Barcelona Paviljoen maquette (2/3)

Mies van der Rohe zei het volgende over het Barcelona Paviljoen: "De reflecterende kolommen lijken meer moeite te hebben met het dak omhoog te houden dan het gewicht ervan te dragen."

Met deze maquette probeerde ik deze uitspraak te laten zien. Er zijn 2 soorten kolommen toegepast. 1 traditionele vierkante kolom en 1 kruisvormige kolom, die we tegenkomen bij het Barcelona Paviljoen. Wanneer je maar 2 kolommen gebruikt om een horizontaal vlak omhoog te houden, wordt het moeilijk om de constructie stabiel te houden. In de maquette bleek dit ook zo te zijn. Bij de vierkante kolommen is het moeilijk om het dak hierop te laten rusten. Een kleine duw tegen de constructie en het viel om. In tegenstelling tot de vierkante kolommen waren de kruisvormige kolommen een stuk stabieler. Natuurlijk viel deze bij een duw ook om maar het verschil was daadwerkelijk aanwezig.